بهترین راهکارها برای درمان میگرن را بشناسید
مقدمه
میگرن یک نوع سردرد شدید و طاقتفرسا است که معمولا با علائمی مانند تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه است. درمان میگرن شامل روشهای دارویی و غیردارویی است که داروهای پیشگیرانه و تسکیندهنده برای کاهش شدت و تعداد حملات میگرنی تجویز میشوند. علاوه بر داروها، تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش استرس، بهبود الگوی خواب و تغذیه سالم نیز میتواند به مدیریت و کاهش حملات میگرن کمک کند. در ادامه این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره درمان میگرن به دست آورید.
میگرن چیست؟
میگرن یک اختلال عصبی مزمن و پیچیده است که با حملات سردرد بسیار شدید و حملهآور مشخص میشود. این اختلال ویژگیهای زیر را دارد:
- سردردهای میگرنی بسیار شدید، منگکننده و ضرباندار هستند که معمولا در یک طرف سر احساس میشوند.
- حملات میگرنی میتوانند از چند ساعت تا چند روز طول بکشند و با علائم همراه مانند تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، صدا و بوها همراه باشند.
- عوامل مختلفی میتوانند حملات میگرن را تشدید کنند مانند هورمونها، استرس، خستگی، برخی مواد غذایی، نوسانات خواب و محرکهای محیطی.
- اگرچه علت اصلی ناشناخته است، اما تصور میشود میگرن ناشی از تغییرات پیچیده در عملکرد مغز، گردش خون و عوامل ژنتیکی میباشد.
- درمان میگرن شامل داروهای ضددرد، داروهای پیشگیرانه، درمانهای غیردارویی مانند رفتاردرمانی و مدیریت استرس است.
در مجموع، میگرن یک اختلال پیچیده عصبی است که نیازمند درک و مدیریت صحیح برای کنترل حملات و بهبود کیفیت زندگی میباشد.
معرفی انواع میگرن
1. میگرن بدون اورا (میگرن ساده)
این شایعترین نوع میگرن است که حدود 70-80 درصد موارد را شامل میشود. در این نوع، سردرد شدید یکطرفه بهطور ناگهانی شروع میشود و میتواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. علائم همراه آن عبارتند از تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا، و گاهی اوقات اختلالات بینایی موقت. در این نوع میگرن، هیچ علامت عصبی یا اورایی قبل از شروع سردرد وجود ندارد. عوامل محیطی مانند استرس، کمخوابی، قاعدگی و برخی مواد غذایی میتوانند این نوع میگرن را تشدید کنند.
2. میگرن با اورا (میگرن کلاسیک)
این نوع میگرن حدود 20-30 درصد موارد را شامل میشود. در میگرن با اورا، علائم عصبی موقتی قبل از شروع سردرد رخ میدهد. اورا معمولا با اختلالات بینایی مانند دیدن لکههای نورانی، خطوط زیگزاگی یا نقاط تاری در میدان دید همراه است. سایر علائم اورا میتواند شامل گیجی، وزوز گوش، بیحسی یا مشکلات گفتاری باشد. این علائم معمولاً 5 تا 60 دقیقه طول میکشد و سپس سردرد میگرنی شروع میشود.
3. میگرن منتشر
در این نوع، سردرد در هر دو طرف سر احساس میشود و نه فقط در یک طرف. این نوع میگرن میتواند از انواع میگرن با یا بدون اورا باشد. سردرد منتشر حدود یکسوم موارد میگرن را تشکیل میدهد و معمولا شدیدتر از انواع دیگر است.
4. میگرن باستادور (میگرن همراه با سندرم تحریکپذیری مغزی موقت)
این نوع نادر از میگرن با علائم عصبی شدید و موقتی مانند افتادن ناگهانی، درد شکمی، لکنت زبان، فلجی و حتی کما همراه است. این علائم میتواند قبل، در حین یا بعد از سردرد میگرنی رخ دهد و این نوع میگرن نیازمند مراقبتهای ویژه پزشکی است.
5. میگرن تحریکی
در این نوع نادر، سردرد میگرنی توسط عوامل خاصی مانند فعالیت فیزیکی شدید، نوردرمانی یا استفاده از داروهای خاص (مانند نیتروگلیسیرین) تحریک و ایجاد میشود. این نوع معمولا با سردرد شدید یکطرفه و سایر علائم میگرنی همراه است.
چه عواملی باعث بروز میگرن میشوند؟
- استرس روانی و اضطراب: استرس میتواند باعث افزایش ترشح هورمونهایی مانند کورتیزول شود که سیستم عصبی را تحریک میکنند و خطر میگرن را افزایش میدهند.
- خستگی و کمخوابی: خواب ناکافی یا نامنظم، سیستم عصبی را تحریک کرده و آستانه تحمل درد را کاهش میدهد که میتواند باعث تشدید میگرن شود.
- تغییرات هورمونی در زنان: نوسانات هورمونی در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی میتوانند بر روی مغز و عروق خونی تأثیر گذاشته و میگرن را تحریک کنند.
- تغییرات آب و هوایی: تغییرات ناگهانی در دما، رطوبت و فشار هوا میتوانند بر روی عروق خونی مغز تأثیر گذاشته و باعث میگرن شوند.
- برخی مواد غذایی: مواد غذایی حاوی نیترات، گلوتامات مونوسدیم (MSG)، تیرامین، کافئین، الکل و پنیر میتوانند باعث گشادشدگی عروق مغز و تحریک میگرن شوند.
- قرار گرفتن در معرض بوهای تند: بوهای تند و قوی میتوانند سیستم عصبی را تحریک کرده و میگرن را تشدید کنند.
- محرومیت از کافئین: افرادی که به مصرف کافئین عادت دارند، در صورت ناگهانی قطع آن، عروق خونی مغز گشاد میشوند که میتواند باعث میگرن شود.
- بینظمی در خواب و بیداری: اختلال در چرخه طبیعی خواب و بیداری میتواند سیستم عصبی را تحریک کرده و میگرن را تشدید کند.
- فعالیتهای فیزیکی شدید: فعالیتهای فیزیکی طولانی و شدید میتوانند باعث گشادشدگی عروق مغز و تحریک میگرن شوند.
- درد گردنی یا گرفتگی عضلات: درد و گرفتگی عضلات گردن میتواند باعث تحریک اعصاب و افزایش احتمال میگرن شود.
- اضافهوزن و چاقی: چاقی با افزایش سطح برخی هورمونها و التهاب مرتبط است که میتواند خطر میگرن را افزایش دهد.
- مصرف برخی داروها: داروهایی مانند استروژن (در قرصهای ضدبارداری) یا نیتروگلیسیرین میتوانند باعث گشادشدگی عروق خونی مغز و تحریک میگرن شوند.
- عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی میگرن میتواند نشاندهنده زمینه ژنتیکی برای این اختلال باشد.
علائم یا نشانههای میگرن چیست؟
علائم و نشانههای میگرن عبارتند از:
علائم اصلی
- سردرد یک طرفه شدید با ضربان مانند
- سردرد شدید که از 4 تا 72 ساعت طول میکشد
- تشدید درد با فعالیت فیزیکی معمول
علائم همراه
- تهوع و استفراغ
- حساسیت به نور (نوراهراسی)
- حساسیت به صدا (صداگریزی)
- حساسیت به بو
علائمی که ممکن است قبل از
- اختلالات بینایی موقت مانند لکههای نورانی، خطوط زیگزاگی یا نقاط تاری
- گیجی، سرگیجه یا حالت تهوع
- اختلالات حسی مانند بیحسی یا گزگز موقت در اندامها
- مشکلات گفتاری موقت
سایر علائم ممکن
- یبوست
- افزایش دفع ادرار
- گرفتگی گردن
- احساس سردرد در سراسر سر
- بی قراری و تحریک پذیری
علائم اورا معمولا 5 تا 60 دقیقه قبل از شروع سردرد رخ میدهند. در برخی مبتلایان به میگرن، علائم اورا ممکن است همزمان با شروع سردرد یا پس از آن بروز کنند.
درد میگرن چقدر طول میکشد؟
درد میگرن میتواند از چند ساعت تا چندین روز طول بکشد و میتوان گفت که مدت زمان حملات میگرنی بسیار متغیر است و بسته به شدت و نوع آن دارد. در برخی موارد، درد میگرن فقط چند ساعت (معمولا 2 تا 4 ساعت) طول میکشد و سپس از بین میرود که این حملات کوتاهمدت را میتوان حملات میگرن خفیف نامید.
با این حال، در اکثر موارد، درد میگرن برای یک دوره زمانی متوسط یعنی بین 4 تا 72 ساعت (3 روز) طول میکشد که در این محدوده زمانی شایعترین مدت برای حملات میگرنی است که میتواند فعالیتهای روزمره را به شدت مختل کند. در برخی موارد نادر، حملات میگرن میتوانند بیشتر از 72 ساعت (3 روز) طول بکشند که به آن میگرن مزمن گفته میشود که این شرایط نیاز مبرم به درمانهای ویژه و مداخلات پزشکی دارد.
چگونه از میگرن پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از حملات میگرن بسیار مهم است و شامل اقدامات زیر میشود:
- شناسایی و اجتناب از عوامل تشدیدکننده: شناسایی عواملی مانند استرس، کمخوابی، تغییرات هورمونی، برخی مواد غذایی، الکل و عوامل محیطی که میگرن را تحریک میکنند و اجتناب از آنها.
- مدیریت استرس: استفاده از تکنیکهای کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا، ورزش و تمرینات تنفسی میتواند در پیشگیری از حملات میگرنی موثر باشد.
- رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی متعادل با حذف مواد غذایی تشدیدکننده میگرن مانند نیترات، گلوتامات مونوسدیم، کافئین و الکل.
- خواب کافی: حفظ یک الگوی خواب منظم و دریافت خواب کافی شبانه میتواند از حملات میگرن جلوگیری کند.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم اما نه شدید، میتواند به کاهش استرس و افزایش رفاه کلی کمک کند.
- مصرف مکملها: برخی مکملها مانند ریبوفلاوین، کوآنزیم Q10 و گیاه زردچوبه ممکن است در پیشگیری از میگرن موثر باشند.
با داروهای میگرن آشنا شوید
داروهای مختلفی برای درمان و پیشگیری از حملات میگرن وجود دارند که عبارتند از:
داروهای درمان حملات میگرن (تریپتانها)
- ریزاتریپتان
- آلموتریپتان
- ناراتریپتان
- زولمیتریپتان
- الپتریپتان
- فروتریپتان
این داروها به سرعت جذب میشوند و باعث انقباض عروق گشاد شدهی مغز میشوند و درد را کاهش میدهند.
داروهای ضددرد
- استامینوفن
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- کتوپروفن
- استامینوفن + کافئین + بوتالبیتال (فیوریست)
این داروها برای درمان حملات خفیف تا متوسط میگرن کاربرد دارند.
داروهای پیشگیری از میگرن
- آنتیدپرسانها (آمیتریپتیلین، ونلافاکسین)
- بتابلوکرها (پروپرانولول، تیمولول)
- آنتیکنوولسانتها (توپیرامات، والپروئیک اسید)
- بلوکرهای کانال کلسیم (ورتپامیل)
- این داروها معمولا برای افرادی تجویز میشوند که میگرنهای شدید یا مکرر دارند.
داروهای پیشگیری جدید
- فرماگریتومب (آنتیبادی مونوکلونال)
- اپتانزومب (آنتیبادی مونوکلونال)
برای درمان میگرن چه بخوریم؟
برخی مواد غذایی میتوانند در درمان و پیشگیری از حملات میگرن مفید باشند. این مواد غذایی عبارتند از:
میوهها و سبزیجات تازه: منابع غنی از آنتیاکسیدانها، فیبر و ویتامینها که خاصیت ضدالتهابی دارند و میتوانند از حملات میگرن پیشگیری کنند.
- ماهیهای چرب: منابع غنی از اسیدهای چرب امگا-3 مانند ماهی آزاد، ساردین و ماهی تن که خاصیت ضدالتهابی دارند.
- آجیل و دانهها: منابع سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و اسیدهای چرب سالم مانند گردو، بادام، پسته و کنجد که میتوانند التهاب را کاهش دهند.
- حبوبات: منابع پروتئین گیاهی، فیبر و مواد مغذی که میتوانند به تنظیم سطح قند خون کمک کنند.
- آب و مایعات کافی: نگه داشتن بدن در حالت هیدراته میتواند از حملات میگرن پیشگیری کند.
- غلات سبوسدار: منابع فیبر که به تنظیم سطح قند خون کمک میکنند.
- چای سبز: سرشار از آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهابی.
- زردچوبه: دارای خواص ضدالتهابی قوی بوده و میتواند شدت حملات میگرن را کاهش دهد.
از طرفی، باید از مواد غذایی تشدیدکننده میگرن مانند پنیر، نوشیدنیهای الکلی، غذاهای فرآوری شده، نیتراتها و گلوتامات مونوسدیم اجتناب کرد. یک رژیم غذایی ضدالتهابی و سرشار از آنتیاکسیدانها میتواند در مدیریت میگرن بسیار مفید باشد.
سخن پایانی
در این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با شما کاربران گرامی همراه بودیم و سعی کردیم درباره درمان میگرن اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهیم. میگرن یک وضعیت پیچیده و چالشبرانگیز است که میتواند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. با این حال، با تشخیص درست و استفاده از ترکیبی از درمانهای دارویی و غیردارویی، بسیاری از افراد میتوانند بهبودی قابل توجهی در مدیریت و کاهش حملات میگرنی خود تجربه کنند. توجه به عوامل محرک و تغییرات سبک زندگی نیز نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد.
سوالات متداول درباره درمان میگرن
1. آیا باید همیشه از داروهای شیمیایی برای درمان میگرن استفاده کرد؟
خیر، درمانهای غیردارویی مانند استراحت، گرما درمانی، سرما درمانی، تکنیکهای آرامش و ماساژ نیز میتوانند موثر باشند. داروها معمولا برای حملات شدید یا عود کننده تجویز میشوند.
2. آیا تریپتانها برای همه مناسب هستند؟
خیر، تریپتانها که از داروهای اصلی درمان میگرن هستند، برای افراد با سابقه حمله قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا، مشکلات عروقی و میگرن با اورا توصیه نمیشوند.
3. آیا میتوان از مسکنهای معمولی برای درمان میگرن استفاده کرد؟
بله، برای حملات خفیف تا متوسط میتوان از مسکنهای ضددرد مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن کمک گرفت. اما برای حملات شدید، تریپتانها موثرتر هستند.
4. آیا درمان پیشگیرانه برای همه لازم است؟
خیر، درمان پیشگیرانه معمولا برای افرادی تجویز میشود که بیش از 4 حمله میگرن در ماه دارند یا حملات شدید و ناتوانکننده تجربه میکنند.
5. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر حملات میگرن بیش از چند بار در ماه رخ میدهد، شدید است، بیش از 72 ساعت طول میکشد یا با علائم عصبی غیرمعمول همراه است، باید به پزشک مراجعه کرد.