مقدمه
مکملهای بدنسازی، با ارائه ترکیبات مختلفی از ویتامینها، مواد معدنی، پروتئینها، اسیدهای آمینه و سایر مواد مغذی، به افراد کمک میکنند تا عملکرد بهتری در فعالیت های ورزشی و ساختار بدنی خود داشته باشند. اما استفاده بیرویه یا نادرست از این مکملها ممکن است با خطرات و عوارض جانبی همراه باشد.
برخی از عوارض معمول مکملهای بدنسازی شامل افزایش وزن، افزایش فشار خون، اختلالات گوارشی مانند اسهال یا دل درد، افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، آسیب به کبد و کلیه، اختلالات خواب و اختلالات روانی مانند افسردگی یا اضطراب میباشد. در ادامه این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره عوارض مکملهای بدنسازی به دست آورید.
چرا ورزشکاران مکملهای بدنسازی مصرف میکنند؟
در همین ابتدا باید نکته مهمی را به شما مصرف کنندگان بگوییم؛ مصرف مکملهای بدنسازی به تنهایی دارای هیج عوارضی نیست و مفید نیز میباشد. البته باید حواستان به این موضوع نیز باشد که به ساختار مکملهای حساسیت نداشته باشید. حال شاید برای شما سوال شود که چرا اصلا این مقاله را میخوانید؟ در جواب این سوال باید به شما گفت که مصرف بیش از حد و بی رویه مکملهای موجب ایجاد عوارض شده و یا مصرف مکملهای فیک و تقلبی باعث بروز عارضه در بدن میشود.
1. افزایش عضله و قدرت
پروتئینها برای ساخت و ترمیم عضلات ضروری هستند. مکملهای پروتئینی مانند وی، کازئین و آمینواسیدها کمبود پروتئین ناشی از رژیم غذایی را جبران میکنند. کراتین، یک ترکیب آلی، منبع انرژی برای عضلات محسوب میشود و میتواند قدرت و عملکرد را بهبود بخشد.
2. بهبود ریکاوری
گلوتامین، از دست رفتن آمینواسیدهای ضروری در طول تمرینات شدید را جبران میکند و به ترمیم عضلات کمک میکند. آنتی اکسیدانها مانند ویتامین C، E و سلنیوم استرس اکسیداتیو ناشی از تمرینات را کاهش میدهند. امگا 3 خواص ضدالتهابی دارد و ریکاوری را تسهیل میکند.
3. افزایش انرژی و تمرکز
کافئین، یک محرک متابولیکی، خستگی را به تعویق میاندازد و قدرت و انرژی را افزایش میدهد. مکملهای نیتریک اکساید جریان خون را به عضلات بهبود بخشیده و استقامت را افزایش میدهند. ویتامینهای B کمپلکس در تولید انرژی نقش دارند.
4. کاهش آسیب و التهاب
کورکومین، ترکیب اصلی زردچوبه، خاصیت ضدالتهابی قوی دارد. اسیدهای چرب امگا 3 موجود در روغن ماهی، آسیب عضلانی و التهاب را کاهش میدهند. آنتی اکسیدانها از رادیکالهای آزاد ناشی از تمرینات محافظت میکنند.
5. رفع کمبودهای تغذیهای
بسیاری از ورزشکاران در ویتامینها و مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، ویتامین D، روی و غیره دچار کمبود هستند که مکملهای مربوطه میتوانند این کمبودها را جبران کنند. مهم است که ورزشکاران تحت نظارت متخصصان تغذیه و پزشکان از مکملهای مناسب با دوز و مدت مصرف صحیح استفاده کنند تا از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.
آیا مکمل بدنسازی عوارض دارد؟
مصرف بیش از حد و نادرست مکملهای بدنسازی میتواند عوارض جانبی زیادی داشته باشد که در ادامه درباره آنها توضیح خواهید داد:
- مشکلات کلیوی و کبدی: بعضی مکملها مانند کراتین، آندروستنیدیون و پروهورمونها میتوانند باعث افزایش آنزیمهای کبدی و مشکلات کلیوی شوند.
- مشکلات قلبی عروقی: برخی مکملها مانند افدرین، اپیدیول و محرکهای شیمیایی میتوانند باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا و خطر حملات قلبی شوند.
- اختلالات هورمونی: مصرف پروهورمونها و استروئیدهای آنابولیک میتواند هورمونهای جنسی را مختل و عوارضی مانند گیجی، افسردگی و مشکلات پروستات ایجاد کند.
- اختلالات گوارشی: مصرف بیش از حد پروتئین و کراتین گاهی میتواند منجر به گرفتگی معده، اسهال و سوءهاضمه شود.
- واکنشهای آلرژیک: برخی افراد به اجزای خاص در مکملها از جمله گلوتن، لاکتوز، شیر و موارد دیگر حساسیت دارند.
- تداخلات دارویی: مکملها میتوانند با داروهای تجویزی تداخل داشته باشند و اثربخشی یا عوارض جانبی آنها را تغییر دهند.
انواع مکملهای بدنسازی و عوارض آنها
برای اینکه بدانید مصرف کدام مکملهای بدنسازی عوارض دارد، پیشنهاد میکنیم که حتما موارد زیر را بخوانید تا اطلاعات کاملی در این باره به دست آورید.
عوارض پروتئین وی
مصرف بیش از حد پروتئین وی میتواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- مشکلات کلیوی: مصرف زیاد پروتئین میتواند باعث افزایش فشار بر کلیهها و در نتیجه آسیب به آنها شود، به خصوص در افرادی که از قبل مشکلات کلیوی دارند.
- اختلالات گوارشی: پروتئین وی گاهی میتواند باعث نفخ، اسهال، یبوست و سوء هاضمه شود، به خصوص اگر به میزان زیاد مصرف شود.
- آلرژی و حساسیت: برخی افراد به پروتئین شیر گاو یا سایر اجزای پروتئین وی حساسیت دارند که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک مانند کهیر، خارش و تنگی نفس شود.
- افزایش اسیدیته بدن: مصرف زیاد پروتئین میتواند اسیدیته بدن را افزایش دهد که در دراز مدت ممکن است، باعث پوکی استخوان شود.
- دفع کلسیم از بدن: افزایش پروتئین میتواند موجب افزایش دفع کلسیم از ادرار و در نتیجه کاهش جذب کلسیم شود.
- افزایش وزن: مصرف بیش از نیاز روزانه پروتئین میتواند باعث افزایش وزن شود.
برای پیشگیری از این عوارض، توصیه میشود از پروتئین وی با مقدار مناسب و همراه با مایعات کافی استفاده شود. همچنین افراد مبتلا به نارسایی کلیوی باید با احتیاط بیشتری اقدام به مصرف این مکمل کنند.
عوارض مکمل بدنسازی کراتین
همانطور که گفتیم مصرف مکملهای بدنسازی مانند کراتین هیچ عوارضی ندارد، مگر اینکه مکمل تقلبی باشد و یا سوء مصرف صورت بگیرد.
- مشکلات کلیوی: کراتین میتواند باعث افزایش فشار بر روی کلیهها شود، به ویژه در افرادی که از قبل مشکلات کلیوی دارند. همین امیر میتواند منجر به کاهش عملکرد کلیه و تشدید مشکلات موجود شود.
- گرفتگی عضلات: مصرف کراتین گاهی با گرفتگی، کرامپ و درد عضلانی همراه است، به ویژه اگر مایعات کافی نوشیده نشود.
- افزایش وزن: کراتین میتواند باعث افزایش وزن به دلیل جذب آب در عضلات شود که برای بعضی ورزشکاران نامطلوب است.
- دیابت: برخی مطالعات نشان میدهند که مصرف طولانی مدت کراتین میتواند حساسیت به انسولین را کاهش دهد که خطر ابتلا به دیابت را افزایش میدهد.
- اختلالات گوارشی: مصرف کراتین گاهی با عوارضی مانند نفخ، دل درد، سوزش سر دل و اسهال همراه است.
- آلرژی: برخی افراد به کراتین یا سایر اجزای مکمل حساسیت دارند که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک شود.
عوارض مکمل گینر
مکملهای افزایش وزن یا گینرها میتوانند عوارض جانبی زیر را داشته باشند:
- اضافه وزن بیش از حد: اگر مصرف گینر همراه با یک برنامه تمرینی مناسب نباشد، میتواند منجر به افزایش چربی بدن بیش از حد توده عضلانی شود.
- مشکلات گوارشی: گینرهای حاوی کربوهیدرات و پروتئین زیاد گاهی باعث نفخ، سوء هاضمه، اسهال یا یبوست میشوند.
- مشکلات کبدی: برخی گینرها حاوی کلسترول و چربیهای اشباع زیادی هستند که میتوانند کبد را تحت فشار قرار دهند.
- فشار خون بالا: گینرهای حاوی سدیم و پتاسیم زیاد ممکن است فشار خون را افزایش دهند.
- دیابت: مصرف بیش از حد کربوهیدرات ساده در گینرها میتواند منجر به مقاومت به انسولین و خطر ابتلا به دیابت شود.
- مشکلات تنفسی: افزایش سریع وزن با مصرف گینرها میتواند باعث افزایش فشار بر روی ریهها و مشکلات تنفسی شود.
عوارض مصرف ال کارنیتین
مکملهای افزایش وزن یا گینرها میتوانند عوارض جانبی زیر را در صورت تقلبی بودن محصول یا مصرف بیش از حد داشته باشند:
- اضافه وزن بیش از حد: اگر مصرف گینر همراه با یک برنامه تمرینی مناسب نباشد، میتواند منجر به افزایش چربی بدن بیش از حد توده عضلانی شود.
- مشکلات گوارشی: گینرهای حاوی کربوهیدرات و پروتئین زیاد گاهی باعث نفخ، سوء هاضمه، اسهال یا یبوست میشوند.
- مشکلات کبدی: برخی گینرها حاوی کلسترول و چربیهای اشباع زیادی هستند که میتوانند کبد را تحت فشار قرار دهند.
- فشار خون بالا: گینرهای حاوی سدیم و پتاسیم زیاد ممکن است فشار خون را افزایش دهند.
- دیابت: مصرف بیش از حد کربوهیدرات ساده در گینرها میتواند منجر به مقاومت به انسولین و خطر ابتلا به دیابت شود.
- مشکلات تنفسی: افزایش سریع وزن با مصرف گینرها میتواند باعث افزایش فشار بر روی ریهها و مشکلات تنفسی شود.
عوارض مصرف ال آرژنین
ال آرژنین یک آمینواسید ضروری است که بدن برای تولید اکساید نیتریک نیاز دارد. اگرچه معمولا بی خطر است، اما مصرف بیش از حد یا نادرست آن میتواند عوارض جانبی زیر را به همراه داشته باشد:
- مشکلات گوارشی: مصرف زیاد ال آرژنین میتواند باعث نفخ، دل درد، سوزش سر دل، اسهال و سوء هاضمه شود.
- افت فشار خون: ال آرژنین میتواند موجب گشاد شدن رگهای خونی و در نتیجه کاهش فشار خون شود که برای افراد مبتلا به فشار خون پایین میتواند خطرناک باشد.
- تداخلات دارویی: ال آرژنین ممکن است با برخی داروهای ضدانعقاد مانند وارفارین تداخل داشته باشد و خطر خونریزی را افزایش دهد.
- مشکلات کلیوی: در افراد مبتلا به نارسایی کلیه، مصرف زیاد ال آرژنین میتواند باعث افزایش سطح آمونیاک خون شود.
- واکنشهای آلرژیک: برخی افراد ممکن است به ال آرژنین یا سایر اجزای مکمل حساسیت داشته باشند که میتواند منجر به واکنشهای آلرژیک شود.
- سرگیجه و سردرد: مصرف بیش از حد ال آرژنین گاهی با عوارضی مانند سرگیجه، سردرد و تهوع همراه است.
عوارض مکملهای بدنسازی برای نوجوانان
مصرف مکملهای بدنسازی برای نوجوانان میتواند عوارض جانبی جدیتری نسبت به بزرگسالان داشته باشد، از جمله:
- اختلالات رشد: برخی مکملها مانند پروهورمونها، آنابولیک استروئیدها و محرکها میتوانند رشد طبیعی نوجوانان را مختل کنند و باعث کوتاهی قد یا مشکلات رشد استخوان شوند.
- اختلالات هورمونی: این مکملها میتوانند بر سیستم هورمونی در حال تکامل نوجوانان تاثیر بگذارند و منجر به مشکلاتی مانند اختلالات تیروئیدی، کاهش تستوسترون و مشکلات جنسی شوند.
- مشکلات روانی: مصرف برخی مکملها با عوارضی مانند اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و اختلالات خلقی در نوجوانان مرتبط است.
- مشکلات کبدی و کلیوی: کبد و کلیههای در حال رشد نوجوانان در برابر عوارض مکملهایی مانند کراتین، پروتئین و محرکها آسیب پذیرترند.
- اختلالات متابولیکی: مصرف بیش از حد پروتئین یا کربوهیدرات ممکن است باعث مقاومت به انسولین و دیابت در نوجوانان شود.
عوارض مکمل بدنسازی برای بانوان
- اختلالات قاعدگی و مشکلات تخمدان: برخی مکملها میتوانند سطح هورمونهای جنسی زنان را تغییر دهند و باعث نامنظمی قاعدگی، سندرم تخمدان پلی کیستیک و مشکلات باروری شوند.
- افزایش موهای زائد بدن: مصرف مکملهایی که سطح تستوسترون را افزایش میدهند، ممکن است رشد موهای زائد صورت و بدن را در زنان تشدید کند.
- مشکلات پستان: برخی مکملها میتوانند باعث درد و افزایش اندازه پستانها در زنان شوند.
آیا مکملهای ورزشی باعث آسیب به کلیه میشوند؟
مصرف بیش از حد برخی مکملها مانند پروتئین، کراتین و آمینواسیدها میتواند فشار زیادی به کلیهها وارد کند و باعث آسیب و اختلال در عملکرد آنها شود.
آیا مکملهای بدنسازی مردان را عقیم میکند؟
به طور معمول مکملهای بدنسازی باعث عقیمی در مردان نمیشوند. اما مصرف بیش از حد برخی مکملها مانند آنابولیک استروئیدها میتواند موقتا سطح تستوسترون و اسپرم را کاهش دهد.
آیا مکملهای بدنسازی باعث کوتاه شدن قد میشوند؟
مکملهای بدنسازی معمولا بر روی قد افراد بالغ تاثیری ندارند. اما در کودکان و نوجوانان، مصرف برخی مکملها میتواند رشد طبیعی را مختل کرده و باعث کوتاهی قد شود.
آیا مکملهای بدنسازی بر روی پوست و مو تاثیر گذارند؟
برخی مکملها میتوانند بر سلامت پوست و مو تاثیرگذار باشند. مثلا مکملهایی مانند بیوتین، ویتامین C و روی میتوانند به سلامت پوست و مو کمک کنند. اما مصرف بیش از حد برخی مکملها مانند آندروژنها میتواند باعث ریزش مو و چرب شدن پوست شود.
سخن پایانی
در این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با شما کاربران گرامی همراه بودیم و سعی کردیم درباره عوارض مکملهای بدنسازی اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهیم. به طور خلاصه، هر گونه مصرف مکمل بدنسازی باید با دقت و اطلاعات کافی انجام شود. عوارض جانبی ممکن است وجود داشته باشد و استفاده نادرست میتواند به سلامتی آسیب برساند. مشورت با پزشک و توجه به راهنماییهای حرفهای از سمت مربی با دانش میتواند در پیشگیری از این عوارض کمک کند.
سوالات متداول درباره عوارض مکملهای بدنسازی
1. آیا پروتئین وی میتواند به کلیهها آسیب برساند؟
خیر، به طور معمول مصرف پروتئین وی با دوز توصیه شده برای افراد سالم مشکلی ایجاد نمیکند. اما مصرف بیش از حد آن میتواند فشار زیادی به کلیهها وارد کند و برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی خطرناک باشد.
2. آیا کراتین باعث گرفتگی عضلات میشود؟
بله، یکی از عوارض جانبی احتمالی مصرف کراتین، گرفتگی و کرامپ عضلانی است. برای جلوگیری از این مشکل باید حتما مایعات کافی در طول مصرف آن نوشید.
3. آیا پری ورکدوزها عوارض قلبی ایجاد میکنند؟
پری ورک اوتهای حاوی محرکها مانند کافئین، اپیدریل و دی متیل آمفتامین میتوانند باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا و حتی خطر حمله قلبی شوند، بنابراین باید با احتیاط مصرف شوند.
4. آیا استروئیدها تاثیری بر باروری مردان دارند؟
بله، مصرف مکملهای پروهورمون و استروئیدهای آنابولیک میتواند باعث کاهش موقت تولید اسپرم و مشکلات باروری در مردان شود.
5. آیا مکملهای بدنسازی مو را نازک میکنند؟
برخی مکملها مانند آندروژنها و استروئیدها ممکن است باعث تحریک ریزش مو شوند، در حالی که مکملهایی مانند بیوتین و روی میتوانند به تقویت موها کمک کنند.