قرص اورژانسی چیست؟ – عوارض، مدت زمان تاثیر و نحوه کارایی

مقدمه

قرص اورژانسی یکی از روش‌های پیشگیری از بارداری است که برای مواقع اضطراری، مانند شکست روش‌های معمول پیشگیری یا رابطه جنسی بدون محافظت، استفاده می‌شود. این قرص با تاثیر بر تخمک گذاری یا جلوگیری از لقاح، احتمال بارداری را کاهش داده و در برخی مواقع به صفر نزدیک می‌کند. مصرف قرص اورژانسی باید در بازه زمانی مشخصی پس از رابطه جنسی انجام شود تا اثربخشی مطلوبی داشته باشد و نمی‌تواند جایگزین روش‌های پیشگیری دائمی شود. البته باید حواستان باشد که استفاده از قرص اورژانسی نباید به مراتب انجام شود، زیرا بسیار خطرناک است. در ادامه این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره قرص اورژانسی به دست آورید.

قرص اورژانسی چیست؟

قرص اورژانسی، همانطور که از نامش پیداست، دارویی است که در موارد اضطراری و پس از رابطه جنسی محافظت نشده، برای جلوگیری از بارداری ناخواسته استفاده می‌شود. این قرص‌ها با مکانیسم‌های مختلفی عمل می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلوگیری از آزاد شدن تخمک: برخی از انواع قرص‌های اورژانسی با تاخیر در آزاد شدن تخمک از تخمدان، از لقاح جلوگیری می‌کنند.
• تغییر در پوشش داخلی رحم: برخی دیگر از این قرص‌ها با تغییر در پوشش داخلی رحم، از لانه گزینی تخمک بارور شده در رحم جلوگیری می‌کنند.

مهم است بدانید که قرص اورژانسی یک روش دائمی پیشگیری از بارداری نیست و نباید به عنوان جایگزین روش‌های منظم پیشگیری مانند کاندوم، قرص‌های ضد بارداری روزانه یا IUD استفاده شود.

با انواع قرص اورژانسی آشنا شوید

قرص‌های اورژانسی انواع متفاوتی دارند و شما باید بدانید که هر کدام از آن‌ها چه مزایا و معایبی دارند. اما اگر نمی‌دانید، نگران نباشید، زیرا در ادامه اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار خواهیم داد.

1. قرص اورژانسی لوونورژسترول

لوونورژسترول یکی از رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین انواع قرص‌های اورژانسی است. این قرص با تأخیر در آزاد شدن تخمک و ایجاد تغییراتی در پوشش داخلی رحم، از بارداری جلوگیری می‌کند. قرص‌های لوونورژسترول به صورت تک دوز و دو دوز در بازار موجود هستند.

• مزایای قرص لوونورژسترول: در دسترس بودن آسان و اثربخشی بالا در جلوگیری از بارداری
• معایب قرص لوونورژسترول: ممکن است عوارضی مانند تهوع، استفراغ، سرگیجه و درد شکم ایجاد کند و در صورت استفراغ ظرف 2 ساعت پس از مصرف قرص، باید مجددا یک قرص دیگر مصرف شود.

2. قرص ضد بارداری ال دی و اچ دی

قرص‌های ال دی و اچ دی معمولا به عنوان قرص‌های ضد بارداری روزانه استفاده می‌شوند، اما در برخی موارد و با تجویز پزشک، می‌توانند به عنوان قرص اورژانسی نیز تجویز شوند. این قرص‌ها حاوی ترکیبی از هورمون‌های استروژن و پروژسترون هستند و با مکانیسم‌های مختلفی از بارداری جلوگیری می‌کنند.

3. قرص دروسبلین

دروسبلین یک قرص ضد بارداری پروژستینی است که به صورت روزانه مصرف می‌شود. در برخی موارد و با تجویز پزشک، ممکن است به عنوان قرص اورژانسی نیز استفاده شود. دروسبلین با مکانیسم‌های مشابه قرص‌های لوونورژسترول عمل می‌کند و از بارداری جلوگیری می‌کند.

مقایسه با سایر روش‌های پیشگیری از بارداری

قرص اورژانسی به عنوان یک روش پیشگیری اضطراری، مکانیسم عمل و کاربرد متفاوتی نسبت به سایر روش‌های پیشگیری از بارداری دارد. در حالی که روش‌های معمول مانند قرص‌های ضد بارداری روزانه، IUD یا کاندوم برای استفاده مداوم طراحی شده‌اند، قرص اورژانسی برای مواقعی است که روش‌های دیگر در دسترس نبوده یا به درستی عمل نکرده‌اند.

• تفاوت در مکانیسم عمل: قرص‌های ضد بارداری روزانه با تنظیم هورمون‌های بدن از تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کنند. IUD نیز با ایجاد تغییراتی در رحم از لانه‌گزینی تخمک جلوگیری می‌کند. در حالی که قرص اورژانسی با تاخیر در تخمک‌گذاری یا جلوگیری از لقاح عمل می‌کند.
• زمان مصرف: قرص‌های ضد بارداری روزانه به صورت روزانه و منظم مصرف می‌شوند. IUD نیز پس از قرارگیری در رحم، تا چندین سال موثر است. اما قرص اورژانسی باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شود.
• اثربخشی: قرص‌های ضد بارداری روزانه و IUD در صورت استفاده صحیح، بسیار مؤثر هستند. قرص اورژانسی نیز موثر است، اما اثربخشی آن به زمان مصرف و عوامل فردی بستگی دارد.
• عوارض جانبی: تمام روش‌های پیشگیری از بارداری ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. قرص اورژانسی نیز ممکن است باعث تهوع، استفراغ، تغییرات در قاعدگی و سایر عوارض شود.

نحوه عملکرد قرص اورژانسی چگونه است؟

قرص اورژانسی با تاثیر بر هورمون‌های زنانه، از بارداری ناخواسته جلوگیری می‌کند. مکانیسم اصلی عمل آن به شرح زیر است:

• تاخیر در تخمک‌گذاری: قرص اورژانسی با افزایش سطح پروژسترون در بدن، از آزاد شدن تخمک از تخمدان جلوگیری می‌کند.
• جلوگیری از لقاح: اگر تخمک از قبل آزاد شده باشد، قرص اورژانسی می‌تواند با ایجاد تغییراتی در پوشش داخلی رحم، از لقاح اسپرم و تخمک جلوگیری کند.

نحوه مصرف قرص اورژانسی ضد بارداری

قرص اورژانسی برای جلوگیری از بارداری ناخواسته پس از رابطه جنسی محافظت نشده استفاده می‌شود. برای حداکثر اثربخشی، بهتر است هر چه زودتر پس از رابطه جنسی مصرف شود.

مراحل مصرف:

• خواندن دستورالعمل: قبل از مصرف، دستورالعمل داخل بسته را به دقت بخوانید.
• مصرف به موقع: قرص را در اسرع وقت پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف کنید. هرچه زودتر مصرف شود، اثربخشی آن بیشتر است.
• تکرار مصرف: اگر ظرف 2 ساعت پس از مصرف، قرص را استفراغ کردید، باید مجددا یک قرص دیگر مصرف کنید.

بهترین برندهای قرص ضد بارداری

انتخاب قرص ضد بارداری مناسب، یکی از تصمیمات مهم برای سلامتی زنان است. با توجه به تنوع برندها و ترکیبات هورمونی، انتخاب بهترین گزینه ممکن است کمی گیج‌کننده باشد. در این مقاله، به بررسی برخی از برندهای شناخته شده قرص‌های ضد بارداری مانند تنسی، اووسیز، لونژیل، لوونل و قرص الا خواهیم پرداخت.

1. تنسی (Tansy):

• ترکیبات هورمونی: حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون است.
• مزایا: تنظیم قاعدگی، کاهش خونریزی، کاهش آکنه.
• عوارض جانبی: ممکن است باعث تهوع، سردرد، حساسیت سینه و تغییر در میل جنسی شود.

2. اووسیز (Ovocease):

• ترکیبات هورمونی: حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون است.
• مزایا: تنظیم قاعدگی، کاهش خونریزی، کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS).
• عوارض جانبی: مشابه سایر قرص‌های ترکیبی، ممکن است باعث تهوع، سردرد و تغییرات خلقی شود.

3. لونژیل (Longil):

• ترکیبات هورمونی: حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون است.
• مزایا: تنظیم قاعدگی، کاهش خونریزی، کاهش آکنه.
• عوارض جانبی: مشابه سایر قرص‌های ترکیبی، ممکن است باعث تهوع، سردرد و تغییرات خلقی شود.

4. لوونل (Levonelle):

• ترکیبات هورمونی: حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون است.
• مزایا: تنظیم قاعدگی، کاهش خونریزی، کاهش علائم PMS.
• عوارض جانبی: مشابه سایر قرص‌های ترکیبی، ممکن است باعث تهوع، سردرد و تغییرات خلقی شود.

5. قرص الا (Ella):

• ترکیبات هورمونی: حاوی پروژسترون است.
• کاربرد: به عنوان قرص اورژانسی برای جلوگیری از بارداری ناخواسته پس از رابطه جنسی محافظت نشده استفاده می‌شود.
• مزایا: اثربخشی بالا در جلوگیری از بارداری.
• عوارض جانبی: ممکن است باعث تهوع، استفراغ، خستگی و تغییرات در قاعدگی شود.

موارد منع مصرف قرص ضد بارداری

قرص‌های ضد بارداری به طور کلی ایمن هستند، اما مانند هر داروی دیگری، برای برخی افراد مناسب نیستند. قبل از شروع مصرف هرگونه قرص ضد بارداری، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا از عدم وجود موارد منع مصرف اطمینان حاصل کنید.

موارد منع مصرف مطلق:

• لخته شدن خون: افرادی که سابقه لخته شدن خون در رگ‌های پا، ریه یا سایر قسمت‌های بدن دارند، نباید از قرص‌های ضد بارداری حاوی استروژن استفاده کنند.
• سکته مغزی یا قلبی: افرادی که سابقه سکته مغزی یا قلبی دارند، نباید از قرص‌های ضد بارداری حاوی استروژن استفاده کنند.
• سرطان پستان: افرادی که به سرطان پستان مبتلا هستند یا سابقه خانوادگی قوی از این بیماری دارند، باید با احتیاط از قرص‌های ضد بارداری استفاده کنند.
• سرطان رحم: افرادی که به سرطان رحم مبتلا هستند، نباید از قرص‌های ضد بارداری استفاده کنند.
• بیماری‌های کبدی شدید: افرادی که بیماری‌های کبدی شدید دارند، نباید از قرص‌های ضد بارداری استفاده کنند.

از کجا بفهمیم قرص اورژانسی اثر کرده؟

برای اطمینان از اثرگذاری قرص اورژانسی، چند نکته را باید در نظر بگیرید:

• قاعدگی: اگر قاعدگی شما در زمان معمول یا با کمی تأخیر شروع شود، احتمالاً قرص اورژانسی اثر کرده است.
• علائم بارداری: اگر علائم اولیه بارداری مانند حالت تهوع، حساسیت سینه‌ها و خستگی مفرط را تجربه نکنید، احتمال بارداری کمتر است.
• تست بارداری: برای اطمینان کامل، می‌توانید دو هفته پس از مصرف قرص اورژانسی، یک تست بارداری انجام دهید.

عوارض مصرف قرص اورژانسی

قرص اورژانسی یک روش پیشگیری از بارداری اضطراری است که در مواقع خاص و برای جلوگیری از بارداری ناخواسته پس از رابطه جنسی محافظت نشده استفاده می‌شود. با این حال، مانند هر داروی دیگری، مصرف قرص اورژانسی ممکن است با عوارضی همراه باشد.

عوارض شایع

• تغییرات در چرخه قاعدگی: یکی از شایع‌ترین عوارض قرص اورژانسی، تغییرات در چرخه قاعدگی است. ممکن است خونریزی شدیدتر یا کمتر، تغییر در زمان قاعدگی یا لکه‌بینی بین دوره‌‌های قاعدگی رخ دهد.
• تهوع و استفراغ: بسیاری از زنان پس از مصرف قرص اورژانسی دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند.
• درد شکم: درد خفیف تا متوسط در ناحیه شکم نیز ممکن است رخ دهد.
• خستگی و سرگیجه: احساس خستگی و سرگیجه از دیگر عوارض شایع هستند.
• حساسیت سینه‌ها: برخی زنان ممکن است حساسیت و درد در سینه‌ها را تجربه کنند.
• سردرد: سردرد نیز یکی دیگر از عوارض جانبی رایج است.

عوارض نادر

• آلرژی: در موارد نادر، ممکن است به مواد تشکیل‌دهنده قرص اورژانسی آلرژی نشان دهید.
• لخته شدن خون: در موارد بسیار نادر و در افراد با عوامل خطر خاص، مصرف قرص اورژانسی ممکن است خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.

تداخلات دارویی قرص‌های اورژانسی

قرص‌های اورژانسی می‌توانند با برخی داروها تداخل داشته باشند و اثرگذاری آن‌ها را کاهش دهند. بنابراین، قبل از مصرف هر گونه دارویی، به خصوص قرص‌های اورژانسی، حتما با پزشک یا داروساز مشورت کنید. داروهایی که ممکن است با قرص‌های اورژانسی تداخل داشته باشند:

• داروهای ضد تشنج: برخی داروهای ضد تشنج مانند فنی‌توئین، کاربامازپین و فنوباربیتال می‌توانند متابولیسم هورمون‌های موجود در قرص‌های اورژانسی را افزایش داده و اثر آن‌ها را کاهش دهند.
• داروهای ضد HIV: برخی داروهای ضد ویروس HIV مانند ریفامپین و ریفابوتین نیز می‌توانند با کاهش جذب قرص‌های اورژانسی، اثرگذاری آن‌ها را کاهش دهند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند ریفامپین، اریترومایسین و گریسئوفولوین می‌توانند با کاهش جذب قرص‌های اورژانسی، اثرگذاری آن‌ها را کاهش دهند.
• داروهای گیاهی: برخی گیاهان دارویی مانند گل راعی، جینسینگ و خار مریم ممکن است با قرص‌های اورژانسی تداخل داشته باشند.
• داروهای ضد قارچ: برخی داروهای ضد قارچ مانند کتوکونازول و ایتراکونازول ممکن است با قرص‌های اورژانسی تداخل داشته باشند.

سخن پایانی

در این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با شما کاربران گرامی همراه بودیم و سعی کردیم درباره قرص اورژانسی اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهیم. در نهایت، قرص اورژانسی یک راه‌حل موقت و اضطراری برای پیشگیری از بارداری است که نباید به عنوان یک روش پیشگیری دائمی مورد استفاده قرار گیرد. مصرف صحیح و آگاهانه این قرص می‌تواند از بارداری ناخواسته جلوگیری کند، اما همراه با آن، آگاهی از محدودیت‌ها و عوارض احتمالی آن نیز ضروری است. برای پیشگیری موثر و سالم‌تر، بهتر است از روش‌های پیشگیری منظم و مطمئن استفاده شود.

سوالات متداول درباره قرص اورژانسی

1. قرص اورژانسی چیست و چگونه عمل می‌کند؟

قرص اورژانسی یک روش موقت پیشگیری از بارداری است که با تاثیر بر تخمک گذاری یا جلوگیری از لقاح و لانه گزینی تخمک، احتمال بارداری را کاهش می‌دهد.

2. چه زمانی باید قرص اورژانسی مصرف شود؟

بهترین زمان مصرف، حداکثر تا 72 ساعت پس از رابطه جنسی بدون محافظت است و هرچه زودتر مصرف شود، اثربخشی آن بیشتر خواهد بود.

3. آیا قرص اورژانسی صد درصد از بارداری جلوگیری می‌کند؟

خیر، اثربخشی این قرص حدود 85 الی 95 درصد است و مصرف به موقع و صحیح آن احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد.

4. چند بار می‌توان از قرص اورژانسی استفاده کرد؟

استفاده از قرص اورژانسی باید محدود به مواقع اضطراری باشد و مصرف مکرر آن به دلیل عوارض جانبی و کاهش اثربخشی توصیه نمی‌شود.

5. آیا قرص اورژانسی باعث سقط جنین می‌شود؟

خیر، این قرص در جلوگیری از بارداری موثر است و در صورت وقوع بارداری، اثری بر سقط جنین ندارد.

6. آیا مصرف قرص اورژانسی عوارض جانبی دارد؟

بله، عوارضی مانند تهوع، سرگیجه، سردرد، خستگی، لکه بینی، یا تغییر در چرخه قاعدگی ممکن است رخ دهد، اما معمولا موقتی هستند.

7. آیا قرص اورژانسی بر باروری آینده تاثیر می‌گذارد؟

خیر، مصرف قرص اورژانسی تاثیر دائمی بر باروری ندارد و پس از قطع مصرف، فرد می‌تواند دوباره باردار شود.

8. آیا می‌توان از قرص اورژانسی بجای روش‌های معمول پیشگیری استفاده کرد؟

خیر، قرص اورژانسی برای استفاده مکرر طراحی نشده و جایگزین روش‌های پیشگیری روزانه یا دائمی نیست.