10 تا از خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی در ایران را بشناسید
مقدمه
گرمای تابستان با هیچ چیز به اندازه یک لیوان نوشیدنی خنک و گوارا قابل تحمل نمی‌شود. ایران، با فرهنگ غنی در همه ادوار به خصوص نوشیدنی‌های سنتی، مجموعه‌ای بی‌نظیر از شربت و نوشیدنی‌های خنک را دارد که نه تنها عطش بدن را برطرف می‌کنند، بلکه خواص درمانی و تقویتی فراوانی نیز دارند. این نوشیدنی‌ها، که حاصل ترکیب عرقیات گیاهی، میوه‌ها و دانه‌های مغذی هستند و مواد اولیه دیگر هستند، میراث ارزشمندی از طب سنتی ایرانی به شمار می‌روند. در ادامه این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با ما همراه باشید تا 10 تا از خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستان را به شما معرفی کنیم.
10 تا از خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی
شربت و نوشیدنی‌ها بخش جدانشدنی از روزمرگی ما در تابستان هستند و اگر خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی بلد باشید، دیگر هر روز یک شربت منحصر به فرد را مصرف می‌کنید.
1. شربت سکنجبین، شاه نشین شربتهای ایرانی
سکنجبین، با قدمتی چند هزار ساله، فقط یک شربت ساده نیست، بلکه بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران است. ترکیب جادویی سرکه و انگبین که امروزه بیشتر با شکر تهیه میشود، معجزه‌ای برای رفع عطش و گرمازدگی بوده و به عنوان خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی شناخته میشود. این نوشیدنی بی‌نظیر، صفرابَر است و به پاکسازی کبد و دستگاه گوارش نیز کمک شایانی میکند. سکنجبین می‌تواند حرارت داخلی بدن را کاهش دهد، سردردهای ناشی از گرما را تسکین بخشد و به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کند و معمولا نعنایی که به آن اضافه میشود، خاصیت آرامبخشی و ضد نفخ نیز به آن اضافه میکند.
طرز تهیه شربت سکنجبین خانگی
- مواد لازم: 2 پیمانه شکر، 1 پیمانه سرکه سفید، 2 پیمانه آب، 1 دسته کوچک نعناع تازه.
ابتدا آب و شکر را در قابلمه‌ای ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید تا شکر کاملا حل شود و شربت قوام بیاید. سپس سرکه را اضافه کرده و اجازه دهید چند دقیقه دیگر بجوشد. در مرحله آخر، نعناع تمیز شده را به شربت اضافه کنید و بعد از زیر شعله گاز را خاموش کنید. اجازه دهید شربت با نعناع داخل آن کاملا خنک شود تا عطر و طعم نعناع را به خود بگیرد. سپس آن را از صافی رد کرده و در بطری شیشهای در یخچال نگهداری کنید. برای سرو، مقداری از شربت را با آب سرد و چند برگ نعناع تازه مخلوط کرده و نوش جان کنید.
2. شربت خاکشیر، نوشیدنی محبوب برای روزهای گرم تابستانی
خاکشیر، دانه‌های ریز و قهوه‌ای رنگی هستند که پس از قرار گرفتن در آب، لعاب دار شده و به یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی ایران تبدیل می‌شوند. این شربت نه‌تنها خنک کننده است، بلکه یک پاک کننده قوی برای بدن نیز محسوب میشود. خاکشیر برای رفع عطش، درمان گرمازدگی و کاهش تب بسیار موثر است. این دانه‌ها به دلیل خاصیت ملینی که دارند، به پاکسازی روده‌ها و درمان یبوست کمک می‌کنند. همچنین، مصرف منظم شربت خاکشیر می‌تواند به روشن شدن پوست و از بین رفتن جوش‌ها نیز کمک کند.
طرز تهیه شربت خاکشیر مجلسی
- مواد لازم: 3 قاشق غذاخوری خاکشیر، 4 پیمانه آب سرد، شکر یا عسل به میزان دلخواه، گلاب و آبلیمو به میزان دلخواه.
مهم‌ترین مرحله در تهیه این شربت، شستن خاکشیر است که باید آن را به خوبی انجام دهید. خاکشیر را در یک کاسه بزرگ با آب فراوان خیس کنید و چند دقیقه صبر کنید تا شن و خاروخاشاک آن ته‌نشین شود. سپس به آرامی آب روی آن را در ظرف دیگری خالی کنید و این کار را چندین بار تکرار کنید تا آب کاملا زلال شود. پس از آن، خاکشیر تمیز شده را با آب سرد، شکر یا عسل، گلاب و چند قطره آبلیمو مخلوط کرده و در صورت تمایل چند تکه یخ به آن اضافه کنید. اگر طعم‌های لیمو یا عسل را دوست نداشتید، میتوانید از زعفران نیز استفاده کنید که شربت بسیار خوشمزه‌ای را به وجود می‌آورد.
3. شربت تخم شربتی، دانه‌های ژله‌ای انرژی بخش
تخم شربتی که در واقع همان دانه‌های ریحان کوهی است، دانه‌هایی سرشار از خاصیت هستند که پس از تماس با آب، لایه‌ای ژله‌ای و شفاف دور آن‌ها را فرا می‌گیرد. این نوشیدنی به دلیل ظاهر زیبا و خواص فراوانش، پای ثابت سفره‌های ایرانی در تابستان است. نکته جالب به توجه اینجاست که بسیاری از افراد تخم شربتی را با خاکشیر مخلوط می‌کنند که یک ترکیب شگفت انگیز به وجود بیاید که منبع غنی از فیبر، کلسیم و آنتی اکسیدان‌ها هستند. تخم شربتی به دلیل داشتن فیبر بالا، احساس سیری طولانی مدت ایجاد میکند و برای کاهش وزن مفید است. همچنین به تنظیم قند خون، کاهش فشارخون و بهبود خلق و خو کمک میکند.
طرز تهیه شربت تخم شربتی
- مواد لازم: 2 قاشق غذاخوری تخم شربتی، 4 پیمانه آب سرد، شکر یا عسل به میزان لازم، گلاب و زعفران دم کرده.
تخم شربتی را با کمی آب ولرم خیس کنید تا پف کرده و حالت ژله‌ای پیدا کند. سپس شکر یا عسل را در آب سرد حل کرده و تخم شربتی‌های آماده شده را به آن اضافه کنید. برای طعم و عطر بهتر، میتوانید کمی گلاب و زعفران دم کرده نیز به شربت خود اضافه کنید که کاملا اختیاری است.
4. شربت زعفران، نوشیدنی اشرافی و نشاط آور
زعفران، طلای سرخ ایران، نه تنها در غذاها بلکه در تهیه نوشیدنی‌های گوارا نیز کاربرد دارد. شربت زعفران با رنگ و عطر بی نظیرش، یک نوشیدنی مجلسی و بسیار پرخاصیت است که می‌تواند حال شما را از این رو به آن رو کند. زعفران به عنوان یک ماده نشاط آور و ضد افسردگی طبیعی شناخته میشود. این ادویه گرانبها می‌تواند به تقویت حافظه، کاهش استرس و اضطراب، و بهبود عملکرد قلب و عروق کمک کند. همچنین دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی است.
طرز تهیه شربت زعفران
- مواد لازم: 1 پیمانه شکر، 1 پیمانه آب، نصف قاشق چای خوری زعفران ساییده شده، 2 قاشق غذاخوری گلاب.
ابتدا زعفران را با دو تکه یخ کوچک مخلوط کنید تا رنگ باز کند. آب و شکر را روی حرارت قرار دهید تا شربت قوام آید. سپس زعفران دم کرده و گلاب را اضافه کرده و اجازه دهید یکی دو دقیقه دیگر بجوشد. شربت را از روی حرارت برداشته و پس از خنک شدن، در یخچال نگهداری کنید تا به خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی تبدیل شود. برای سرو، با آب سرد و یخ مخلوط نمایید.
5. شربت آلبالو، ترش و شیرین و خاطره انگیز
طعم هیچ میوه تابستانی به اندازه آلبالو خاطره انگیز نیست. شربت آلبالو با رنگ قرمز یاقوتی و طعم ترش و شیرین دلپذیرش، یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها برای فرار از گرمای تابستان است. آلبالو سرشار از آنتی اکسیدان، ویتامین C و پتاسیم است. این میوه به کاهش التهاب و دردهای مفصلی، تنظیم فشارخون و بهبود کیفیت خواب کمک میکند و همچنین برای بیماران مبتلا به نقرس بسیار مفید است.
طرز تهیه شربت آلبالو
- مواد لازم: 1 کیلوگرم آلبالو، 1.5 تا 2 کیلوگرم شکر (بسته به ترشی آلبالو)، کمی وانیل (اختیاری).
برای درست کردن یکی از خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی در ابتدا باید هسته آلبالوها را جدا کرده و آن‌ها را لایه لایه با شکر در یک قابلمه بریزید (یک لایه آلبالو، یک لایه شکر) و اجازه دهید 24 ساعت در یخچال بماند تا آلبالوها آب بیندازند. سپس قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید. پس از جوش آمدن، کف روی آن را بگیرید و اجازه دهید حدود 15 الی 20 دقیقه بجوشد تا شربت غلیظ شود. در انتها میتوانید کمی وانیل اضافه کنید. شربت را پس از خنک شدن از صافی رد کرده و در بطری نگهداری کنید. (آلبالوهای باقی مانده را نیز میتوانید به عنوان مربا استفاده کنید).
6. دوغ، نوشیدنی سنتی و سالم
شاید برایتان عجیب باشد که چرا دوغ را در مقاله خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستان ببینید، اما باید بدانید که بسیاری از مردم جامعه از این نوشیدنی برای خنک کردن بدن خود استفاده می‌کنند، مخصوصا دوغ گازدار آبعلی. دوغ، نوشیدنی تخمیری بر پایه ماست، یکی از سالم‌ترین و سنتی‌ترین نوشیدنی‌های ایرانی است که به ویژه در کنار غذاهای سنتی مانند کباب بسیار محبوب است. دوغ منبع عالی کلسیم و پروتئین است و به دلیل داشتن باکتری‌های پروبیوتیک، به سلامت دستگاه گوارش کمک میکند. این نوشیدنی عطش را به خوبی برطرف کرده و دارای اثرات آرامبخش و خواب آور است.
طرز تهیه دوغ گازدار خانگی
- مواد لازم: 1 پیمانه ماست ترش، 3 پیمانه آب سرد، نمک به میزان لازم، پودر نعنا خشک یا پونه (برید از سوپر مارکت بخرید).
ماست، آب، نمک و نعنا خشک را در یک بطری درب دار ریخته و به خوبی تکان دهید تا کاملا یکدست شود. برای گازدار شدن، درب بطری را محکم بسته و آن را برای یک تا دو روز در دمای محیط قرار دهید. سپس آن را درون یخچال بگذارید و خنک بنوشید.
7. شربت بهار نارنج، عطر آرامش در یک لیوان
شکوفه‌های درخت نارنج در فصل بهار، عطری جادویی و آرامش بخش دارند و عرق بهار نارنج که از تقطیر این شکوفه‌ها به دست می‌آید که پایه اصلی یکی از خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی و یکی از نوشیدنی‌خای آرامبخش ایرانی است. بهار نارنج شهرت زیادی در کاهش استرس، درمان بی‌خوابی و تسکین اعصاب دارد. این نوشیدنی می‌تواند تپش نامنظم قلب را کنترل کرده و به بهبود سردردهای عصبی و میگرنی کمک کند.
طرز تهیه شربت بهار نارنج
- مواد لازم: 2 پیمانه شکر، 1 پیمانه آب، نصف پیمانه عرق بهار نارنج غلیظ، 1 قاشق چای‌خوری آبلیمو.
آب و شکر را روی حرارت قرار دهید تا به قوام آید و سپس آبلیمو را اضافه کنید. شعله گاز را خاموش کرده و پس از اینکه شربت کمی کاهش حرارت داشت، عرق بهار نارنج را به آن اضافه کنید (برای حفظ عطر بهار نارنج، بهتر است آن را در انتهای کار و پس از خاموش کردن حرارت اضافه کنید). پس از خنک شدن، در یخچال نگهداری کنید.
8. فالوده شیرازی، دسر یخی محبوب
فالوده، هرچند بیشتر به عنوان دسر شناخته میشود، اما ماهیت خنک و روان آن، جایگاه ویژه‌ای در میان خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی ایرانی دارد. رشته‌های نشاسته‌ای یخی که با یک شربت ترش و شیرین سرو می‌شوند، تجربه‌ای بی‌نظیر از خنکی هستند. نشاسته موجود در فالوده می‌تواند انرژی بخش باشد و به دلیل ماهیت یخی آن، به سرعت دمای بدن را پایین می‌آورد. شربت آبلیمو یا آلبالویی که همراه آن سرو میشود نیز خواص خود را به آن اضافه میکند.
طرز تهیه فالوده خانگی
- مواد لازم: 1 پیمانه نشاسته گل، 2 پیمانه آب سرد، 2 پیمانه شکر، 2 پیمانه آب (برای شربت).
ابتدا شربت را با مخلوط کردن آب و شکر و حرارت دادن آن آماده کرده و در فریزر قرار دهید تا نیمه منجمد شود. نشاسته را در آب سرد حل کرده و سپس روی حرارت ملایم قرار دهید و مدام هم بزنید تا غلیظ و شفاف شود (شبیه به فرنی). مواد را داخل یک چرخ گوشت با پنجره درشت یا آبکش فلزی ریخته و زیر آن یک ظرف پر از یخ با کمی آب قرار دهید. با فشار دادن مواد، رشته‌های فالوده مستقیما داخل آب یخ ریخته و سفت می‌شوند. رشته‌ها را آبکش کرده و با شربت نیمه منجمد، آبلیمو یا شربت آلبالو سرو کنید.
9. شربت گلاب؛ عطر گل در نوشیدنی شما
گلاب، عصاره گل محمدی، یکی از پرکاربردترین عرقیات در فرهنگ ایرانی است که با آن میتوان خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستانی را درست کرد. شربت گلاب، یک نوشیدنی ساده اما بسیار معطر و آرامبخش است که خیلی سریع آماده میشود. گلاب خاصیت آرامبخشی قوی دارد و برای کاهش استرس و اضطراب بسیار مفید است و همچنین به بهبود سلامت پوست، کاهش سردرد و تقویت قلب کمک میکند.
طرز تهیه شربت گلاب
- مواد لازم: 1 پیمانه شکر، 1 پیمانه آب، نصف پیمانه گلاب دوآتشه، کمی زعفران (اختیاری)
شکر و آب را روی حرارت قرار دهید تا شربت غلیظ شود. سپس شعله را خاموش کرده و گلاب و زعفران (در صورت تمایل) را اضافه کنید. این شربت را میتوانید با تخم شربتی یا خاکشیر نیز ترکیب کرده و یک نوشیدنی ترکیبی بی‌نظیر بسازید.
10. شربت ریواس، ترش‌مزه و متفاوت
ریواس، گیاهی کوهستانی با ساقه‌های ترش‌مزه است که در فصل بهار می‌روید. شربت ریواس یک انتخاب خاص و متفاوت برای کسانی است که به طعم‌های ترش و ملس علاقه دارند. ریواس منبع خوبی از ویتامین K، ویتامین C و فیبر است. این گیاه به تقویت استخوان‌ها، کاهش قند خون و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک میکند. همچنین خاصیت خنک کنندگی و صفرابری دارد.
طرز تهیه شربت ریواس
- مواد لازم: 1 کیلوگرم ریواس، 1 کیلوگرم شکر، 4 پیمانه آب.
ریواس‌ها را شسته و به صورت قطعات کوچک خرد کنید. ریواس خرد شده را با آب روی حرارت قرار دهید تا کاملا نرم و پخته شود. سپس آن را از یک پارچه نخی یا صافی بسیار ریز عبور دهید تا آب آن کاملا جدا شود (تفاله را فشار ندهید تا شربت کدر نشود). آب ریواس را با شکر مخلوط کرده و روی حرارت قرار دهید تا به قوام آید. پس از خنک شدن، شربت شما آماده است و میتوانید خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستان را میل کنید.
سخن پایانی
در این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با شما همراه بودیم و 10 تا از خنک‌ترین نوشیدنی‌های تابستان را به شما معرفی کردیم. نوشیدنی‌های سنتی ایرانی، فراتر از یک نوشیدنی ساده برای رفع عطش، بخشی از هویت و فرهنگ غنی این سرزمین هستند. هرکدام از این شربتها داستانی از طبیعت، خلاقیت و دانش طب سنتی را در خود دارند. این تابستان، به‌جای نوشیدنی‌های صنعتی و پر از قند مصنوعی، با تهیه این معجون‌های گوارا و پرخاصیت در خانه، سلامتی و طعمی اصیل را به خود و خانواده‌تان هدیه دهید و از گرمای تابستان به بهترین شکل ممکن لذت ببرید.
سوالات متداول
بله، در بسیاری از دستورها میتوانید از عسل طبیعی، شیره انگور یا استویا به عنوان جایگزین سالمتر برای شکر سفید استفاده کنید. فقط توجه داشته باشید که طعم و قوام نهایی شربت ممکن است کمی تغییر کند.
بهترین روش، نگهداری شربتها در بطریهای شیشهای تمیز و خشک با درب محکم در یخچال است. با این روش، میتوانید شربتها را برای چندین هفته تا چند ماه سالم نگه دارید.
هرچند این دو دانه از نظر ظاهری و خاصیت لعابدار شدن شبیه به هم هستند، اما از دو گیاه متفاوت به دست میآیند. تخم شربتی از گیاه ریحان و دانه چیا از گیاه سالویا هیسپانیکا است. هر دو خواص تغذیهای بالایی دارند.
گرفتن کف روی شربت باعث میشود رنگ نهایی شربت شما شفاف و براق شود و از کدر شدن آن جلوگیری میکند. همچنین این کار به جلوگیری از شکرک زدن سریع شربت نیز کمک میکند.
شربت خاکشیر بهطورکلی بیخطر است، اما به دلیل خاصیت ملینی قوی، افرادی که دچار اسهال هستند یا دستگاه گوارش بسیار حساسی دارند، بهتر است در مصرف آن احتیاط کنند. همچنین همیشه بهتر است در مصرف هر ماده غذایی تعادل را رعایت کنید.