لوزه سوم چیست و چه درمانی برای آن وجود دارد؟
مقدمه
جراحی لوزه سوم یکی از اقدامات رایج پزشکی است که برای بهبود مشکلات تنفسی و عفونت‌های مکرر در کودکان و گاهی بزرگسالان انجام می‌شود. آگاهی از عوارض و مراقبت‌های بعد از عمل می‌تواند به روند بهبودی سریع‌تر و راحت‌تر کمک کند. در ادامه این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره لوزه سوم به دست آورید.
چرا باید لوزه سوم را جراحی کنیم؟
لوزه سوم یا آدنوئید، بافتی از سیستم ایمنی بدن است که در قسمت پشت بینی و بالای حلق قرار دارد. این غده در دوران کودکی به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند، اما گاهی لوزه سوم دچار مشکلاتی می‌شود که نیاز به مداخله جراحی پیدا می‌کند. تصمیم گیری برای جراحی لوزه سوم معمولا زمانی انجام می‌شود که این غده بزرگ شده و مشکلات تنفسی ایجاد می‌کند.
علائم لوزه سوم بزرگ شده که ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد شامل تنفس دهانی مزمن، خرخر شبانه، وقفه‌های تنفسی حین خواب، عفونت‌های مکرر گوش میانی و سینوزیت‌های مداوم است. در موارد شدید، بزرگی لوزه سوم می‌تواند باعث مشکلات جدی تنفسی و حتی آپنه انسدادی خواب در کودکان شود. پزشکان معمولا وقتی لوزه سوم باعث مشکلات زیر شود، جراحی آن را توصیه می‌کنند:
- عفونت‌های مکرر گوش میانی که به درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهند
- مشکلات تنفسی شدید و مزمن از طریق بینی
- آپنه انسدادی خواب و اختلال در الگوی خواب کودک
- اختلال در رشد و نمو کودک به دلیل مشکلات تنفسی مداوم
- سینوزیت‌های مکرر و مقاوم به درمان
جراحی لوزه سوم با نام آدنوئیدکتومی شناخته می‌شود و در بسیاری از موارد، این عمل همراه با برداشتن لوزه‌های حلقی (تانسیلکتومی) انجام می‌گیرد. پس از جراحی لوزه سوم، بهبود قابل توجهی در کیفیت تنفس، خواب و سلامت عمومی کودک مشاهده می‌شود.
عمل جراحی لوزه سوم در کودکان چطور صورت می‌گیرد؟
جراحی لوزه سوم یا آدنوئیدکتومی، یک عمل جراحی نسبتا ساده و رایج است که توسط متخصصان گوش، حلق و بینی برای کودکان انجام می‌شود. این جراحی معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌گیرد که به این معنی است که کودک در همان روز جراحی به خانه بر می‌گردد. عمل جراحی لوزه سوم معمولا تحت بیهوشی عمومی صورت می‌گیرد تا کودک در طول فرایند احساس درد و ناراحتی نداشته باشد. مراحل جراحی لوزه سوم به طور کلی شامل این موارد است:
- آماده‌سازی کودک برای بیهوشی عمومی
- قرار دادن کودک در وضعیت مناسب روی تخت جراحی
- باز کردن دهان با استفاده از ابزار مخصوص برای دسترسی به لوزه سوم
- برداشتن لوزه سوم با استفاده از وسایل جراحی خاص
- کنترل خونریزی احتمالی با روش‌های مختلف مانند کوتر (سوزاندن)
- بررسی نهایی منطقه جراحی و اطمینان از برداشت کامل لوزه سوم
این جراحی معمولا بین 20 تا 30 دقیقه طول می‌کشد، اما زمان کلی حضور در بیمارستان با احتساب آماده‌سازی قبل و ریکاوری بعد از عمل، چند ساعت خواهد بود. پس از جراحی لوزه سوم، کودک به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود و تحت نظر کادر درمان قرار می‌گیرد تا از پایدار بودن وضعیت حیاتی او مطمئن شوند.
نکاتی که قبل از جراحی باید به آن توجه کنید
قبل از انجام جراحی لوزه سوم، رعایت نکات مهمی ضروری است تا عمل با موفقیت و کمترین عوارض انجام شود. پزشک متخصص گوش، حلق و بینی معمولاً تمام اطلاعات لازم درباره جراحی لوزه سوم را به شما می‌دهد، اما آگاهی از این موارد می‌تواند به آمادگی بهتر کمک کند. مهم‌ترین نکات قبل از جراحی لوزه سوم شامل موارد زیر است:
- حداقل دو هفته قبل از جراحی لوزه سوم، مصرف داروهای حاوی آسپرین و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی باید متوقف شود زیرا این داروها خطر خونریزی را افزایش می‌دهند.
- کودک باید از نیمه شب قبل از عمل ناشتا باشد. این شامل عدم مصرف غذا، شیر، آب و هر نوع نوشیدنی دیگر می‌شود.
- سابقه پزشکی کامل کودک، شامل حساسیت‌های دارویی، مشکلات انعقادی خون و سایر بیماری‌ها باید به پزشک اطلاع داده شود.
- در صورت بروز هرگونه علائم سرماخوردگی، تب یا عفونت در روزهای منتهی به جراحی لوزه سوم، حتماً با پزشک تماس بگیرید زیرا ممکن است نیاز به تعویق جراحی باشد.
قبل از جراحی لوزه سوم، پزشک آزمایش‌های لازم را درخواست می‌کند که معمولا شامل آزمایش خون برای بررسی وضعیت انعقادی و تعداد پلاکت‌ها می‌شود. همچنین ممکن است معاینات دقیق‌تری از حلق و بینی کودک انجام شود تا اندازه دقیق لوزه سوم مشخص گردد.
مراحل جراحی لوزه سوم
جراحی لوزه سوم یا آدنوئیدکتومی طی مراحل مشخصی انجام می‌شود که توسط جراح متخصص گوش، حلق و بینی با دقت اجرا می‌گردد. آشنایی با مراحل جراحی لوزه سوم می‌تواند به کاهش نگرانی والدین و آمادگی بیشتر آنها کمک کند. مراحل جراحی لوزه سوم به ترتیب شامل موارد زیر است:
- بیهوشی: جراحی لوزه سوم تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. متخصص بیهوشی با استفاده از داروهای مناسب، کودک را به خواب عمیق می‌برد تا در طول عمل هیچ دردی احساس نکند.
- قرارگیری مناسب: پس از بیهوشی، کودک در وضعیت مناسب روی تخت جراحی قرار می‌گیرد. سر کودک در موقعیتی تنظیم می‌شود که جراح دسترسی مناسبی به حلق و لوزه سوم داشته باشد.
- دسترسی به لوزه سوم: جراح با استفاده از دهان‌باز کن مخصوص، دهان بیمار را باز نگه می‌دارد و با آینه مخصوص، لوزه سوم را که در پشت حفره بینی قرار دارد، مشاهده می‌کند.
- برداشتن لوزه سوم: در این مرحله، جراح با استفاده از ابزارهای مخصوص مانند کورت (وسیله‌ای قاشق مانند)، پانچ یا فورسپس، لوزه سوم را به طور کامل یا نسبی برمی‌دارد. امروزه روش‌های پیشرفته‌تری مانند استفاده از لیزر، کوتر و رادیوفرکانسی نیز برای برداشتن لوزه سوم به کار می‌رود.
- کنترل خونریزی: پس از برداشتن لوزه سوم، جراح با استفاده از فشار یا روش‌های کوترایز کردن (سوزاندن)، خونریزی احتمالی را کنترل می‌کند.
- بررسی نهایی: در پایان، جراح محل جراحی را از نظر خونریزی و اطمینان از برداشت کامل لوزه سوم بررسی می‌کند.
- انتقال به ریکاوری: پس از اتمام جراحی لوزه سوم، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود و تا زمان به هوش آمدن کامل تحت نظر قرار می‌گیرد.
کل فرایند جراحی لوزه سوم معمولا بین 20 تا 40 دقیقه طول می‌کشد، اما با احتساب زمان آماده‌سازی و ریکاوری، ممکن است چند ساعت در بیمارستان باشید. در اکثر موارد، جراحی لوزه سوم به صورت سرپایی انجام می‌شود و بیمار در همان روز مرخص می‌گردد.
عوارض جراحی لوزه سوم
جراحی لوزه سوم (آدنوئیدکتومی) می‌تواند عوارض مختلفی داشته باشد. شایع‌ترین عوارض شامل درد گلو و تب خفیف است که معمولا با مسکن‌های تجویزی قابل کنترل هستند. در برخی موارد نادر، بیماران ممکن است با خونریزی، عفونت یا واکنش‌های ناشی از بیهوشی مواجه شوند. خطرات جدی این جراحی گرچه اندک هستند، اما شامل عفونت، واکنش‌های آلرژیک به بیهوشی، و در موارد بسیار نادر، مشکلات تنفسی می‌باشند. پزشکان معمولا پیش از جراحی، ریسک‌های احتمالی را با بیمار در میان می‌گذارند.
بعد از عمل جراحی لوزه سوم
پس از جراحی، مراقبت‌های ویژه‌ای ضروری است. توصیه می‌شود بیمار از غذاهای نرم و خنک استفاده کند. سوپ، ماست، پوره سیب زمینی و بستنی از گزینه‌های مناسب هستند. پرهیز از غذاهای داغ و محرک اهمیت دارد. استراحت کافی و مصرف منظم داروهای تجویزی از اهمیت بالایی برخوردار است. چنانچه علائمی مانند تب بالا، درد شدید یا خونریزی مشاهده شد، باید سریعا با پزشک مشورت شود. روند بهبودی معمولا طی یک تا دو هفته کامل می‌شود، اما این زمان ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد.
سخن پایانی
در این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با شما کاربران گرامی همراه بودیم و سعی کردیم درباره لوزه سوم اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهیم. موفقیت درمان و بهبودی سریع، مستلزم همکاری دقیق بیمار با توصیه‌های پزشکی و مراقبت‌های پس از جراحی است. صبر و حوصله در این دوره می‌تواند تاثیر چشمگیری در بازگشت به زندگی عادی داشته باشد.
سوالات متداول درباره لوزه سوم
1. آیا جراحی لوزه سوم برای کودکان خطرناک است؟
جراحی لوزه سوم یک روش رایج و نسبتا امن است. با این حال، مانند هر عمل جراحی، داری ریسک‌های جزئی است. پزشکان این جراحی را تنها در مواردی توصیه می‌کنند که فواید آن بر خطرات احتمالی آن برتری داشته باشد.
2. چه مدت طول می‌کشد تا بعد از جراحی لوزه سوم به فعالیت‌های عادی بازگردم؟
معمولا بین 1 تا 2 هفته طول می‌کشد تا بیمار بتواند به فعالیت‌های روزمره بازگردد. با این حال، توصیه می‌شود از فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های پرتحرک در طول این مدت اجتناب شود.
3. آیا درد بعد از جراحی لوزه سوم شدید است؟
درد پس از جراحی معمولا متوسط است و با مسکن‌های تجویزی قابل کنترل می‌باشد. شدت درد در افراد مختلف متفاوت است، اما اکثر بیماران آن را قابل تحمل می‌دانند.
4. چه غذاهایی را بعد از جراحی لوزه سوم باید مصرف کنم؟
توصیه می‌شود از غذاهای نرم و خنک مانند سوپ، ماست، پوره سیب‌زمینی و بستنی استفاده کنید. از غذاهای داغ، محرک و سفت پرهیز کنید. مصرف مایعات کافی نیز بسیار مهم است.
5. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
در صورت مشاهده علائمی مانند تب بالای 38 درجه، خونریزی مداوم، درد شدید یا ترشحات چرکی باید سریعا با پزشک معالج مشورت کنید. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده عوارض احتمالی باشند.