مقدمه
گلودرد یکی از شایعترین مشکلات تنفسی است که اکثر ما حداقل چند بار در سال با آن مواجه میشویم. این عارضه میتواند از یک ناراحتی خفیف تا دردی شدید متغیر باشد که حتی بلع را دشوار میکند. درک علت به وجود آمدن گلودرد و شناخت انواع آن، به خصوص نوع استرپتوکوکی، میتواند به تشخیص و درمان موثر آن کمک کند. در ادامه این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره آنتی بیوتیک برای گلودرد به دست آورید.
گلودرد استرپتوکوکی چیست؟
گلودرد استرپتوکوکی یا عفونت استرپتوکوکی گلو، نوعی از گلودرد باکتریایی است که توسط باکتری استرپتوکوکوس گروه A ایجاد میشود. این نوع گلودرد یکی از شایعترین علتهای التهاب گلو در کودکان و نوجوانان است، هرچند بزرگسالان نیز میتوانند به آن مبتلا شوند. علت به وجود آمدن گلودرد استرپتوکوکی، انتقال باکتری از طریق قطرات تنفسی فرد آلوده یا تماس مستقیم با ترشحات بینی و گلوی فرد بیمار است که بسیار مسری بوده و میتواند در محیطهای پرجمعیت مانند مدارس و مهدکودکها به سرعت گسترش یابد.
برخلاف گلودردهای ویروسی، درمان گلودرد استرپتوکوکی معمولا نیازمند آنتیبیوتیک است که میتواند به عوارض جدی مانند تب روماتیسمی، التهاب کلیه یا آبسه گلو منجر شود که به همین دلیل تشخیص دقیق و درمان به موقع برای جلوگیری از بروز این عوارض ضروری است.
علائم گلودرد استرپتوکوکی چیست؟
علائم گلودرد استرپتوکوکی معمولا به طور ناگهانی ظاهر میشوند و میتوانند از خفیف تا شدید متغیر باشند که شناخت این علائم به تشخیص سریع و درمان مناسب کمک خواهد کرد. التهاب گلو یکی از اصلیترین نشانههای این بیماری است که با درد شدید هنگام بلع همراه میشود. شایعترین علائم گلودرد استرپتوکوکی عبارتند از:
- درد شدید گلو: یکی از مشخصترین علائم گلودرد استرپتوکوکی است که معمولا به صورت ناگهانی ظاهر میشود و بلع را دردناک میکند که حتی آب خوردن هم دردناک شود.
- قرمزی و تورم گلو: تورم گلو معمولا نشان دهنده التهاب شدید، قرمزی غیرعادی و گاهی لکههای سفید یا زردرنگ چرکی روی لوزههاست.
- تب بالا: معمولا تب بالای ۳۸ درجه سانتیگراد از علائم شایع گلودرد است که میتواند با لرز همراه باشد.
- غدد لنفاوی متورم و دردناک: تورم و درد در غدد لنفاوی گردن از دیگر علائم این نوع گلودرد است.
- سردرد و درد بدن: اغلب بیماران از سردرد، درد عضلانی و خستگی شکایت دارند.
علائم دیگری که ممکن است در گلودرد مشاهده شود شامل تهوع، استفراغ، بیاشتهایی و در کودکان کوچک، درد شکم است. نکته مهم اینکه برخلاف گلودردهای ویروسی، علائمی مانند سرفه، گرفتگی بینی و صدای گرفته در گلودرد استرپتوکوکی کمتر دیده میشود.
علت التهاب گلو یا گلو درد چیست؟
علت التهاب گلو یا گلودرد میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در بیشتر موارد به دو دسته عفونی و غیرعفونی تقسیم میشود. شایعترین علت گلودرد، عفونتهای ویروسی هستند که حدود ۷۰-۸۰ درصد موارد را تشکیل میدهند. ویروسهایی مانند رینوویروس (عامل سرماخوردگی)، آنفلوانزا، آدنوویروس و ویروس اپشتین-بار از عوامل اصلی گلودرد ویروسی هستند.
عفونتهای باکتریایی دومین علت شایع گلودرد به شمار میروند. باکتری استرپتوکوکوس گروه A مهمترین عامل باکتریایی ایجادکننده گلودرد است که به آن گلودرد استرپتوکوکی میگویند. این نوع گلودرد معمولا شدیدتر بوده و نیاز به درمان با آنتیبیوتیک دارد. علاوه بر عوامل عفونی، گلودرد میتواند به دلایل غیرعفونی نیز ایجاد شود:
- آلرژیهای فصلی یا دائمی
- خشکی هوا و تنفس از دهان
- آلودگی هوا و مواد محرک شیمیایی
- استنشاق دود سیگار (سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود دست دوم)
- رفلاکس اسید معده
- فریاد زدن یا استفاده بیش از حد از صدا
انواع آنتی بیوتیک طبیعی برای گلودرد
درمان گلودرد همیشه نیازمند داروهای شیمیایی نیست و در بسیاری موارد، به ویژه در گلودردهای خفیف تا متوسط، میتوان از آنتیبیوتیکهای طبیعی استفاده کرد. این درمانهای طبیعی نه تنها به تسکین علائم گلودرد کمک میکنند، بلکه برخی از آنها خاصیت ضدمیکروبی نیز دارند.
1. دمنوش نعناع فلفلی
نعناع فلفلی به دلیل دارا بودن منتول، خاصیت ضدالتهابی قوی دارد که میتواند التهاب گلو را کاهش دهد. این گیاه همچنین دارای خواص آنتیباکتریال طبیعی است که با عوامل عفونی مقابله میکند. برای تهیه دمنوش نعناع فلفلی، کافی است چند برگ تازه یا یک قاشق چایخوری نعناع خشک را در آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید. افزودن کمی عسل به این دمنوش، اثر تسکیندهندگی آن را افزایش میدهد. نوشیدن این دمنوش ۲-۳ بار در روز میتواند به کاهش درد و التهاب گلو کمک کند.
2. مخلوط جوش شیرین و آب نمک
غرغره با محلول آب نمک و جوش شیرین یکی از قدیمیترین و مؤثرترین روشهای تسکین گلودرد است. این محلول محیط قلیایی ایجاد میکند که برای رشد باکتریها نامناسب است. همچنین به کاهش التهاب کمک کرده و ترشحات چسبناک گلو را نرم میکند.
برای تهیه این محلول، نصف قاشق چایخوری نمک و نصف قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب گرم حل کنید و هر ۳-۴ ساعت با آن غرغره کنید. این روش ساده اما مؤثر میتواند علائم گلودرد را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
3. دمنوش چای و عسل
ترکیب چای و عسل یکی از محبوبترین آنتی بیوتیک برای گلودرد است. چای سیاه حاوی ترکیبات پلیفنولی است که خاصیت ضدمیکروبی دارند. عسل نیز یک آنتیباکتریال طبیعی قدرتمند است که به تسکین التهاب گلو کمک میکند.
عسل، به خصوص عسل مانوکا، دارای خواص ضدمیکروبی قوی است و لایه محافظی روی گلو ایجاد میکند. افزودن یک قاشق غذاخوری عسل به چای کمرنگ و نوشیدن آن ۲-۳ بار در روز میتواند به تسکین گلودرد کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که عسل حتی میتواند در برخی موارد از داروهای سرفه نیز مؤثرتر باشد.
4. چای بابونه
بابونه یکی از مؤثرترین آنتیبیوتیکهای طبیعی برای گلودرد است که خواص ضدالتهابی و آرامبخش قوی دارد. این گیاه حاوی ترکیباتی مانند بیزابولول و فلاونوئیدهاست که به کاهش التهاب و درد گلو کمک میکنند.
دمنوش بابونه را میتوان با ریختن یک قاشق غذاخوری گل بابونه خشک در یک فنجان آب جوش و دم کردن آن به مدت ۱۰ دقیقه تهیه کرد. نوشیدن این دمنوش ۲-۳ بار در روز میتواند گلودرد را تسکین دهد و به بهبود التهاب گلو کمک کند. استنشاق بخار دمنوش بابونه نیز میتواند به تسکین گلودرد و باز شدن مجاری تنفسی کمک کند.
5. شنبلیله
شنبلیله از گیاهان دارویی ارزشمندی است که خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابی دارد و میتواند بهترین آنتی بیوتیک برای گلودرد معرفی شود. این گیاه حاوی موسیلاژ، ترکیبی است که لایه محافظی روی مخاط گلو ایجاد میکند و به تسکین التهاب و درد کمک میکند.
برای استفاده از شنبلیله در درمان گلودرد، میتوانید یک قاشق چایخوری دانه شنبلیله را در یک فنجان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید و پس از صاف کردن، آن را بنوشید. همچنین میتوانید از پودر دانههای شنبلیله برای تهیه غرغره استفاده کنید. استفاده منظم از دمنوش شنبلیله میتواند به کاهش علائم گلودرد و تسریع روند بهبودی کمک کند.
6. سرکه سیب
شنبلیله از گیاهان دارویی ارزشمندی است که خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابی دارد و میتواند برای درمان گلودرد استفاده شود. این گیاه حاوی موسیلاژ، ترکیبی است که لایه محافظی روی مخاط گلو ایجاد میکند و به تسکین التهاب و درد کمک میکند.
برای استفاده از شنبلیله در درمان گلودرد، میتوانید یک قاشق چایخوری دانه شنبلیله را در یک فنجان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید و پس از صاف کردن، آن را بنوشید. همچنین میتوانید از پودر دانههای شنبلیله برای تهیه غرغره استفاده کنید. استفاده منظم از دمنوش شنبلیله میتواند به کاهش علائم گلودرد و تسریع روند بهبودی کمک کند.
7. ریشه شیرین بیان
ریشه شیرین بیان دارای خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی است که آن را به یک گزینه مناسب برای درمان گلودرد تبدیل میکند. گلیسیریزین، ماده فعال موجود در شیرین بیان، میتواند با کاهش التهاب و مقابله با عفونت به تسکین علائم گلودرد کمک کند.
برای استفاده از ریشه شیرین بیان، میتوانید یک تکه کوچک از ریشه خشک شده را بجوید یا آن را به صورت دمنوش مصرف کنید. برای تهیه دمنوش، یک قاشق چایخوری ریشه خرد شده را در یک فنجان آب جوش به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه دم کنید. مصرف این دمنوش ۲-۳ بار در روز میتواند به کاهش التهاب گلو و تسکین درد کمک کند.
8. سیر
ریشه شیرین بیان دارای خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی است که آن را به یک گزینه مناسب برای درمان گلودرد تبدیل میکند. گلیسیریزین، ماده فعال موجود در شیرین بیان، میتواند با کاهش التهاب و مقابله با عفونت به تسکین علائم گلودرد کمک کند.
برای استفاده از ریشه شیرین بیان، میتوانید یک تکه کوچک از ریشه خشک شده را بجوید یا آن را به صورت دمنوش مصرف کنید. برای تهیه دمنوش، یک قاشق چایخوری ریشه خرد شده را در یک فنجان آب جوش به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دم کنید. مصرف این دمنوش ۲-۳ بار در روز میتواند به کاهش التهاب گلو و تسکین درد کمک کند.
بهترین قرصهای آنتی بیوتیک برای گلودرد
آنتیبیوتیکها فقط برای درمان گلودردهای با منشا باکتریایی موثر هستند و استفاده از آنها برای گلودردهای ویروسی (که اکثر گلودردها را تشکیل میدهند) نه تنها کمکی نمیکند، بلکه میتواند منجر به مقاومت آنتیبیوتیکی شود. تشخیص نوع گلودرد و تجویز آنتیبیوتیک مناسب باید توسط پزشک انجام شود. در ادامه، رایجترین آنتیبیوتیکهایی که برای درمان گلودرد باکتریایی تجویز میشوند، معرفی میشوند.
1. پنیسیلینها
پنیسیلین هنوز خط اول درمان در گلودرد محسوب میشود که به دلیل اثربخشی بالا و هزینه پایین، اغلب اولین انتخاب پزشکان است.
- آموکسیسیلین: این آنتیبیوتیک از خانواده پنیسیلینها، به دلیل جذب خوراکی بهتر و طیف گستردهتر، اغلب به جای پنیسیلین استفاده میشود. معمولا دوره درمان ۱۰ روزه برای از بین بردن کامل عفونت استرپتوکوکی ضروری است.
- پنیسیلین V پتاسیم: این دارو نیز از خانواده پنیسیلینهاست که به طور خاص برای عفونتهای موثر است و معمولا به مدت ۱۰ روز تجویز میشود.
2. سفالوسپورینها
در افرادی که به پنیسیلین حساسیت ندارند اما نمیتوانند آن را تحمل کنند، یا در مواردی که عفونت به پنیسیلین پاسخ نمیدهد، سفالوسپورینها میتوانند جایگزین مناسبی باشند.
- سفالکسین: یک سفالوسپورین نسل اول است که برای درمان گلودرد استرپتوکوکی استفاده میشود.
- سفوروکسیم: این سفالوسپورین نسل دوم، طیف گستردهتری دارد و در موارد عفونتهای شدیدتر میتواند موثر باشد.
3. ماکرولیدها
برای افرادی که به پنیسیلین آلرژی دارند، ماکرولیدها معمولا به عنوان خط دوم درمان در نظر گرفته میشوند.
- آزیترومایسین: این آنتیبیوتیک دوره درمانی کوتاهتری دارد (معمولا ۵ روز) که میتواند پایبندی بیمار به درمان را افزایش دهد. با این حال، مقاومت باکتریایی به آزیترومایسین در حال افزایش است.
- کلاریترومایسین: این ماکرولید نیز برای افراد حساس به پنیسیلین استفاده میشود، اما معمولا دوره درمان ۱۰ روزه دارد.
4. کلیندامایسین
کلیندامایسین یک آنتیبیوتیک قوی است که در موارد آلرژی شدید به پنیسیلین یا مقاومت به سایر آنتیبیوتیکها استفاده میشود. این دارو برای عفونتهای استرپتوکوکی موثر است اما عوارض جانبی بیشتری نسبت به سایر آنتیبیوتیکها دارد.
سخن پایانی
در این مطلب از وبلاگ لوکس دارو با شما کاربران گرامی همراه بودیم و سعی کردیم درباره آنتی بیوتیک برای گلودرد اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهیم. همانطور که مشاهده کردید گلودرد یکی از بیماریهایی است که مقابله با آن بسیاری آسان بوده، اما ممکن است تحمل آن در حین بیماری کار سختی باشد. پیشنهاد میکنیم که حتما برای بهبود گلودرد از روشها یا آنتی بیوتیکهای طبیعی استفاده کنید و کمتر به سراغ استفاده از آنتی بیوتیکها شیمیایی بروید که عوارض دارند.
سوالات متداول درباره آنتی بیوتیک برای گلودرد
1. آیا همه انواع گلودرد نیاز به آنتیبیوتیک دارند؟
خیر، اکثر گلودردها (۷۰-۸۰ درصد) منشا ویروسی دارند و استفاده از آنتیبیوتیک برای آنها نه تنها موثر نیست، بلکه میتواند باعث ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی شود. فقط گلودردهای باکتریایی، مانند گلودرد استرپتوکوکی، نیاز به درمان با آنتیبیوتیک دارند که باید توسط پزشک تشخیص داده و تجویز شوند.
2. چگونه میتوان گلودرد باکتریایی را از نوع ویروسی تشخیص داد؟
تشخیص قطعی باید توسط پزشک انجام شود، اما برخی علائم میتواند کمککننده باشد. گلودرد باکتریایی معمولا با تب بالا (بیش از ۳۸ درجه)، لوزههای متورم با نقاط چرکی سفید یا زرد، غدد لنفاوی متورم و دردناک گردن، و عدم وجود سرفه همراه است. گلودردهای ویروسی اغلب با علائمی مانند سرفه، آبریزش بینی، صدای گرفته و علائم سرماخوردگی همراه هستند.
3. آیا درمانهای خانگی و آنتیبیوتیکهای طبیعی واقعاً مؤثر هستند؟
بله، بسیاری از درمانهای خانگی و طبیعی میتوانند به تسکین علائم گلودرد کمک کنند. مواردی مانند عسل، سیر و آب نمک غرغره دارای خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی هستند که میتوانند به کاهش درد و تسریع بهبودی کمک کنند. با این حال، اگر علائم شدید باشد یا بیش از یک هفته طول بکشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
4. چه زمانی باید برای گلودرد به پزشک مراجعه کرد؟
در موارد زیر باید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- تب بالای ۳۸.۵ درجه سانتیگراد
- گلودرد شدیدی که مانع خوردن یا آشامیدن میشود
- مشکل در تنفس یا باز کردن دهان
- بثورات پوستی
- گلودردی که بیش از یک هفته طول بکشد
- تورم شدید و نامتقارن لوزهها
- سابقه تب روماتیسمی یا بیماری کلیوی
5. آیا مصرف کامل دوره آنتیبیوتیک ضروری است، حتی اگر حالم بهتر شده باشد؟
بله، بسیار مهم است که کل دوره تجویزشده آنتیبیوتیک (معمولا ۱۰ روز) را مصرف کنید، حتی اگر علائم بعد از چند روز بهبود یابند. قطع زودهنگام آنتیبیوتیک میتواند باعث باقی ماندن برخی باکتریها، عود عفونت و همچنین افزایش خطر عوارض جدی مانند تب روماتیسمی یا گلومرولونفریت پساسترپتوکوکی شود. قطع زودهنگام همچنین میتواند به توسعه باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیک کمک کند.